Een SWOT analyse is een eenvoudige tool voor familiebedrijven om meer inzicht te krijgen in diverse bedrijfsonderdelen. Waardevolle inzichten en richting waardoor het familiebedrijf een betere positie in kan nemen om te innoveren, te groeien en zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden.
Als adviseur van familiebedrijven word ik regelmatig gevraagd welke strategieën gehanteerd moeten worden om groeiambities te realiseren.
Een van de tools die ik dan inzet is een SWOT analyse als onderdeel van een familiebedrijfsscan. Alles begint namelijk met inzicht; het identificeren van je sterke kanten, je aandachtspunten, de kansen en bedreigingen in de markt waarin je opereert.
"Je gaat het pas zien, als je het doorhebt"
Welke meestgestelde vragen vinden ondernemers belangrijk?
Wat zijn onze minder sterke punten die onze groei belemmeren?
Hoe kunnen we onze interne sterke punten beter benutten en verder ontwikkelen?
Welke kansen in de markt zouden we moeten benutten?
Welke bedreigingen zijn er in onze industrie en hoe weten we ons hiertegen te wapenen?
Welke trends en veranderingen kunnen van invloed zijn op ons bedrijf en hoe spelen we hierop in?
Hoe kunnen we onze concurrentiepositie verbeteren?
Hoe nemen wij ons personeel hierin mee?
Hoe houden we in onze nieuwe strategie de vinger aan de pols?
Hoe borgen we zaken op lange termijn?
Wat zijn de financiële gevolgen van de verschillende strategische keuzes?
Inzicht in je bedrijf is de sleutel tot verbetering, transformatie, innovatie en groei!
Uiteraard zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden maar mijn ervaring leert dat een SWOT analyse een eenvoudige tool is die het familiebedrijf een gestructureerd overzicht biedt van de belangrijkste factoren die van invloed zijn op het bedrijf.
Maar laat ik eerst eens beginnen met uit te leggen wat een SWOT-analyse eigenlijk inhoudt.
SWOT staat voor: Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats. Het is een analyse die op een gestructureerde manier blootlegt in welke situatie jij je begeeft als bedrijf en het legt gebieden bloot die verbetering nodig hebben.
Een recent project in 2023, waarbij ik een familiebedrijf heb bijgestaan, beschrijft perfect hoe een SWOT analyse en een doorlopend actieplan dit bedrijf heeft geholpen en toekomstbestendiger heeft gemaakt. (*bovenstaande foto heeft niets met deze casus van doen)
Wat was de situatie bij dit bedrijf?
Een Top MKB Productiebedrijf dat al jaren actief is in deze sector maar de laatste tijd te maken had met dalende winstmarges en afnemende concurrentiepositie De familie was zich bewust van de uitdagingen maar er was meer behoefte aan structuur en een actieplan op maat om de situatie te verbeteren.
Hoe ben ik te werk gegaan?
Stap 1: SWOT analyse
Voordat we de koers konden bepalen moest er eerst een compleet beeld komen van de interne en externe elementen die dit bedrijf beïnvloedden.
Aan de hand van diverse interviews met de familie, directie en sleutelposities in combinatie met een analyse van de markt, financiën en documenten, heb ik een samenvatting gemaakt. Deze samenvatting is vervolgens met de familie en directie uitgewerkt tot een gedetailleerd actieplan hoe het bedrijf de situatie aan moest pakken en de risico's kon ombuigen naar kansen.
Een kleine opsomming van de SWOT analyse:
Sterke punten (Strengths):
Loyaal personeel: team met ervaren en toegewijde medewerkers
Kwalitatief hoogwaardige producten: producten staan bekend in de markt om haar kwaliteit
Zwakke punten (Weaknesses):
Verouderde productiemethoden: productieproces inefficiënt en kostbaar
Afhankelijkheid van een paar grote klanten
Kansen in de markt (Opportunities):
Groeiende vraag naar vergelijkbare producten in nieuwe markten
Nieuwe technologie: efficiëntere productie
Bedreigingen (Threats):
Toename concurrentie: nieuwe spelers betraden de markt met concurrente producten
Prijsdruk: klanten werden meer prijsbewust waardoor de marges onder druk kwamen te staan.
Stap 2: Actieplan
Met de resultaten uit de SWOT-analyse hebben we samen met de directie en de familie een gedetailleerd actieplan uitgerold om de situatie aan te pakken en het familiebedrijf toekomstbestendiger te maken.
Welke acties zijn er genomen?
Sterke punten versterkt:
Geïnvesteerd in personeelsontwikkeling: vanuit mijn achtergrond in HRM hebben we trainingsprogramma's opgezet om de vaardigheden van het personeel te verbeteren Tevens een HR intranet geïntroduceerd waardoor de medewerkers zich blijvend kunnen ontwikkelen.
Productkwaliteit verder verbeterd: focus op innovatie en procesverbetering om de productkwaliteit te behouden en te verbeteren.
Zwakke Punten verbeterd:
Proces geoptimaliseerd middels nieuwbouw: het productieproces werd herzien en geoptimaliseerd om kosten te verlagen en efficiëntie te verhogen.
Diversificatie van klanten: nieuwe markten moesten verkend worden, relaties met nieuwe klanten werden opgebouwd om afhankelijkheid van enkele grote klanten te verminderen.
Kansen benut:
Uitbreiding in de markt: nieuwe geografische markten zijn ontdekt waar de vraag naar hun producten groeide.
Investeringen in nieuw pand en nieuwe technologieën: automatisering en geavanceerde productiemethoden zijn geïntroduceerd om concurrentievoordeel te behalen.
Bedreigingen afgezwakt:
Competitieve prijsstelling: de prijsstrategieën zijn opnieuw tegen het licht gehouden om concurrerend te blijven zonder de marges aan te tasten.
Klantgerichtheid: het begrijpen van klantbehoeften door middel van customer journey sessies en het bieden van toegevoegde waarde om de loyaliteit van de klant te vergroten.
Wat is het resultaat van het actieplan?
De familie en directie signaleerden al vrij snel positieve veranderingen. Efficiency nam toe, de productkwaliteit is verbeterd en de diversificatie van de klanten zorgden voor meer stabiliteit in de inkomstenstromen. Door te investeren in het personeel, onder andere door salestrainingen, is het bedrijf in staat nieuwe markten te betreden.
Nu na ruim een jaar zijn de winstmarges gestegen, is de omzet gegroeid, en belangrijker nog, de familie, directie én het personeel heeft weer vertrouwen in de toekomst!
Conclusie
De kracht van het toepassen van een SWOT analyse met een actieplan resulteert in positieve veranderingen die dit familiebedrijf weer laat groeien. De SWOT analyse gaf dit familiebedrijf inzicht: de eerste stap naar het begrijpen van de huidige situatie en het blootleggen van bedrijfselementen die verbetering nodig hebben. Het daaropvolgende actieplan heeft het familiebedrijf concrete stappen geboden om deze bedrijfselementen te veranderen en het familiebedrijf toekomstbestendiger te maken.
Door het toepassen van een SWOT analyse krijg je als familiebedrijf waardevolle inzichten en geef je richting aan je bedrijf. Door richting te geven aan je bedrijf ben je beter in staat je te positioneren om te innoveren, groeien en je aan te passen aan de veranderende omstandigheden om uiteindelijke toekomstbestendiger te worden. Elk bedrijf kan dit toepassen, groot en klein. Hiermee ben je veerkrachtig in een steeds veranderende omgeving!
